Κρήτη

Ο ναός του Αγίου Γεωργίου στην Έμπαρο, στο κέντρο του χωριού, αποτελεί το σημαντικότερο Βυζαντινό Μνημείο της ευρύτερης περιοχής. Ο ναός κτίστηκε το 1436 και φέρει τοιχογραφίες παλαιολόγειας τεχνοτροπίας του Μανουήλ Φωκά.

Ο Τίμιος Σταυρός ή Κουλούκωνας (1076μ) αποτελεί τη δεύτερη ψηλότερη κορυφή των Ταλαίων Ορέων μετά τον Κουτσοτρούλη (1084μ). Στην κορυφή είναι κτισμένος ο ναός του Τιμίου Σταυρού και η πρόσβαση γίνεται από τα Απλαδιανά μέσω χωματόδρομου αρχικά και στη συνέχεια από μονοπάτι.

Ο ερειπωμένος σήμερα οικισμός Μικρή Επισκοπή κοντά στα Πάρτιρα ήταν η έδρα της Επισκοπής Αρκαδίας. Όπως αναμένεται, στο χωριό ήταν κτισμένος ένας μεγαλοπρεπής ναός, ο οποίος σήμερα είναι μισογκρεμισμένος. Κολόνες και τείχη μαρτυρούν την σημασία του ναού.

Ο ναός της Αγίας Παρασκευής βρίσκεται δίπλα σε καταπράσινη ρεματιά, σε σημείο που επιβλέπει τη νότια μεριά των Αρχανών. Αυτό που την κάνει πολύ σημαντική εκκλησία, είναι οι λίγες αλλά σπουδαίες τοιχογραφίες που σώζονται στους τοίχους της και ανάγονται στην Ενετοκρατία.

Λίγο έξω από το χωριό Τσουρουνιανά Κισσάμου (το χωριό των Τσουρουνάκηδων), προς νότια συναντάμε τον ερειπωμένο ναό του Χριστού. Η περιοχή που βρίσκεται ο ναός του Χριστού ονομάζεται Καταλύματα που στο γλωσσικό ιδίωμα της Κρήτης σημαίνει τον τόπο που κάποιοι κάποτε έμεναν. Και όντως στην περιοχή αυτή συναντάμε απομεινάρια ενός αρχαίου οικισμού και σωρούς από πέτρες αλλά και κεραμικά όστρακα από αρχαία αγγεία. Στην περιοχή των Καταλυμάτων υπάρχει και ο επίσης έρημος και κατεστραμμένος σήμερα ναός του Αγίου Δημητρίου.

Σε πολύ κοντινή απόσταση από την παραλία της Αλμυρίδας Αποκορώνου συναντάμε τρίκλιτη παλαιοχριστιανική βασιλική του 2ου μισού του 6ου αιώνα. Σώζονται, ψηφιδωτό δάπεδο στο κεντρικό κλίτος, βάσεις της Αγίας Τράπεζας και κιονόκρανα. Ανήκει στον τύπο της βασιλικής με εγκάρσιο κλίτος και νάρθηκα.

Ο κοιμητηριακός ναός του Αγίου Νικολάου και Χαραλάμπους στο Μιλιαρίσι είναι δίκογχος, ένας τύπος που δε συναντάμε συχνά. Ο τύπος του δίκογχου ναού διαφέρει από τον δίκλιτο με την ενιαία στέγαση των δύο κλιτών, με μία δηλαδή στέγη, χωρίς παρεμβολή τοίχου ανάμεσα στα κλίτη.

Ο ναός του Αγίου Ιωάννη βρίσκεται σε μια κατάφυτη τοποθεσία με δρύες δίπλα στο χωριό Ρουκάνι και αποτελεί ένα από τα ιστορικότερα Βυζαντινά μνημεία της Κρήτης. Ο ναός χρονολογείται στον 11ο-12ο αιώνα και πιθανώς λειτουργούσε ως μοναστήρι αφιερωμένο στον Άγιο Ιωάννη το Θεολόγο. Σήμερα ο ναός είναι αφιερωμένος στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο.