Ψηλά πάνω από το χωριό Φρατί στο νότιο Ρέθυμνο και βόρειά του οικισμού βρίσκεται η Φρατιανή Κεφάλα. Πρόκειται για ένα πολύ απότομο λόφο με γκρεμό σε αρκετά σημεία του σε μία πραγματικά ανεμοδαρμένη περιοχή, που από τη φύση του προσφέρει καλό έλεγχο της γύρω περιοχής μέχρι αρκετά μακριά και αποτέλεσε ένα ασφαλές καταφύγιο σε περιόδους της ιστορίας που υπήρξαν ταραγμένες και δύσκολες.
Στην κορυφή του βραχώδους εξάρματος του Προφήτη Ηλία κοντά στο Σμάρι Πεδιάδος, σε υψόμετρο 590μ, βρίσκονται τα ερείπια ακρόπολης με ισχυρό οχυρωματικό περίβολο. Το σημείο έχει πανοραμική θέα σε όλη την επαρχία Πεδιαδας κι επέβλεπε τις εύφορες πεδιάδες του Καστελίου και του Σμαρίου. Κατά την αρχαιολόγο Χατζή-Βαλλιάνου εδώ ήταν η πραγματική θέση της αρχαίας Λύττου που αναφέρεται στον Όμηρο. Η πόλη κατοικήθηκε από το 1800 π.Χ. ως το 630 π.Χ., πριν εγκαταλειφθεί από τους κατοίκους της.
Ψηλά πάνω από το χωριό Μύρθιος Αγίου Βασιλείου Ρεθύμνου υψώνεται η κορφή Κυριμιανού με υψόμετρο 805 μέτρα. Πρόκειται για ένα τόπο εξαιρετικά τραχύ και απότομο χωρίς ιδιαίτερη βλάστηση εκτός από κάποια αιωνόβια κυπαρίσσια που έχουν μείνει εκεί στο πείσμα των αιώνων να θυμίζουν ότι όλη ο οροσειρά που καλύπτει τη λαγκαδιά του Άγίου Βασιλείου αποτελεί τη γεωλογική συνέχεια των Λευκών Όρεων.
Πάνω από τον ερειπωμένο οικισμό Κολοκάσια, στη νοτιοανατολική πλευρά του Ασφενδιανού φαραγγιού υψώνεται ο απόκρημνος βράχος Καστρί. Όπως μαρτυρούν ίχνη κτιρίων και τμήμα οχυρωματικού τείχους, πάνω στο Καστρί βρήκαν καταφύγιο πιθανώς κατά την Σκοτεινή Περίοδο, δηλαδή μετά την κατάρρευση του Μινωικού Πολιτισμού μετά τον 12ο αιώνα π.Χ., οι κάτοικοι της Κρήτης.
Πάνω από το απόκρημνο φαράγγι του Ανδριανού της επαρχίας Μιραμπέλου υψώνεται το βραχώδες έξαρμα της Φορτέτσας. Αυτόν τον αφιλόξενο, απόκρημνο και φυσικά οχυρωμένο βράχο επέλεξαν οι κατατρεγμένοι Μινωίτες για να εγκαταστήσουν μια μικρή πόλη κατά τη λεγόμενη Σκοτεινή Περίοδο.
- 1
- 2
