Κρήτη

Ο ναός της Αγίας Παρασκευής στο Πλατάνι χτίστηκε πριν από 100 περίπου χρόνια στην θέση μιας πολύ σημαντικής για όλη την περιοχή πηγής νερού στους πρόποδες του όρους Βερέκυνθος. Η πηγή βρίσκεται στο εσωτερικό του ναού και δεν έχει στερέψει ποτέ. Υπάρχει ειδικό γυάλινο σκέπαστρο στο σημείο της πηγής μέσα στο ναό κι έτσι οι προσκυνητές μπορούν να το δούνε.

Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου στα Κυριακοσέλλια ανήκει στις σημαντικότερες εκκλησίες της Κρήτης καθώς οι τοίχοι της είναι προσεκτικά τοιχογραφημένοι. Αποτελεί ένα από τα καλύτερα παραδείγματα Βυζαντινής αρχιτεκτονικής στο νησί. Είναι πολύ πιθανόν να είναι αφιερωμένος στον Νικόλαο Στουδίτη που καταγόταν από τα Χανιά και όχι στον Άγιο Νικόλαο τον εκ Λυκίας.

Ο Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου βρίσκεται στο χωριό του Μέρωνα και η παλαιότερη αναφορά του ονόματος εντοπίζεται σε νοταριακό έγγραφο του 1301. Ο οικισμός ονομάστηκε Μέρωνας, από το ρήμα μερώνω – ημερώνω – ημερεύω, καθώς σύμφωνα με τη παράδοση, στον τόπο αυτό «μέρωσε» η Παναγία και κτίστηκε ως πρώτο κτίσμα του χωριού, ο ναός προς τιμήν της.

Η Μονή Φραρώ ή Αγίου Αντωνίου του Σιμέτι βρίσκεται 1km δυτικά της Νεάπολης. Είναι ένα ερειπωμένο φραγκισκανικό μοναστήρι που είναι αφιερωμένο στον Άγιο Αντώνιο. Η ονομασία του προέρχεται από τη λατινική λέξη Frari, όπως ονομάζονταν οι Φραγκισκανοί μοναχοί.

Πάνω από το χωριό Άνω Μέρος, στο Όρος Κέντρος, βρίσκεται η παλιά Μονή της Καλόειδενας, που δε λειτουργεί πλεόν, με τον αναστηλωμένο βυζαντινό ναό αφιερωμένο στον Αφέντη Χριστό. Σήμερα, εκτός από την εκκλησία, δε σώζονται πολλά από το μοναστήρι,.

Η ενετική Μονή Παναγίας Ιερουσαλήμ βρίσκεται στο Λουτράκι Μαλεβιζίου αλλά σήμερα δε λειτουργεί. Το μοναστήρι υπήρξε κέντρο επαναστατικής δράσης και καταφύγιο μερικών από τους γνωστότερους οπλαρχηγούς της Κρήτης.

Το μοναστήρι που ανήκει σήμερα στην ενορία Βαϊνιάς δεν θυμίζει σε τίποτα την ιστορική του πορεία στο χρόνο και τα σοβαρά γεγονότα με τα οποία είναι συνδεδεμένο. Η εκκλησία είναι ένας μικρός ανακαινισμένος ναός, στον οποίο έχει προστεθεί ένα κλίτος αφιερωμένο στον Άγιο Φανούριο με ελάχιστα χαλάσματα τριγύρω.

Η Παναγία Βιγλιώτισσα είναι πρώην μοναστήρι κοντά στη Βουλισμένη, στη θέση Βιγλί. Το καθολικό της μονής ήταν αφιερωμένο στο Γενέσιο της Θεοτόκου (8 Σεπτεμβρίου). Ο ναός έχει αναστηλωθεί πλήρως και ο περιβάλλον χώρος έχει διαμορφωθεί σε ένα όμορφο παρκάκι και έχει τοποθετηθεί μνημείο για τη Μητέρα.