Η επαρχία Μιραμπέλου φιλοξένησε μονύδρια με τη μεγαλύτερη πυκνότητα σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη περιοχή της Κρήτης. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο Άνω Μιραμπέλο, δηλαδή η ορεινή περιοχή βόρεια της Νεάπολης, αναπτύχθηκαν πάνω από 20 μικρές μονές. Σε αντίθεση με άλλες περιοχές της Κρήτης όπου αναπτύχθηκε ασκητισμός σε σπήλαια, εδώ συναντάμε κυρίως μικρές μονές όπου ζούσαν 2-3 μοναχοί. Μάλιστα πολλοί σημερινοί οικισμοί στο Άνω Μιραμπέλο αρχικά αναπτύχθηκαν γύρω από μοναστήρια. Σχεδόν όλες οι μονές σήμερα δεν λειτουργούν, αλλά οι ναοί τους διασώζονται.
Μονή Τιμίου Σταυρού Καρδαμούτσας 
Το ανδρικό μοναστήρι του Τιμίου Σταυρού Καρδαμούτσας είναι κτισμένο πολύ κοντά στον οικισμό Καρύδι, σε υψόμετρο 540m. Παρόλο που στον περιβάλλοντα χώρο υπάρχουν πολλά δέντρα, η περιοχή είναι κυρίως βραχώδης με πολλά πρινάρια. Στην είσοδο του μοναστηριού θα δείτε ένα πελώριο πρίνο όπου σύμφωνα με την παράδοση όποιος πάει να κόψει ένα κλαδί του κόβεται το χέρι.
Η Μονή της Αγίας Τριάδας Αρετίου βρίσκεται κοντά στο χωριό Καρύδι (Νεάπολης), σε μια ξηρή και απομονωμένη περιοχή της επαρχίας Μιραμπέλου. Μαζί με τη γειτονική μονή Καρδαμούτζας αποτελούσαν τις σημαντικότερες μονές της περιοχής που στην περιφέρειά της βρίσκονται τα περισσότερα μοναστήρια από κάθε άλλο μέρος στην Κρήτη.
Η γυναικεία Μονή Κουφής Πέτρας βρίσκεται δυτικότερα της Μονής Κρεμαστών και σε μικρή απόσταση από αυτήν βρίσκεται, πολύ κοντά στη Νεάπολη και στις Βρύσες. Είναι αφιερωμένη στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου.
Η ανδρική Μονή του Αγίου Γεωργίου στο Σελλινάρι είναι κτισμένη στην καρδιά του φαραγγιού του Σελλινάρι, κοντά στο Βραχάσι Λασιθίου και στη Νεάπολη. Δίπλα από το μοναστήρι περνάει η Εθνική Οδός Ηρακλείου – Αγίου Νικολάου και γι’ αυτό το μοναστήρι δέχεται πολλούς επισκέπτες καθημερινά.
Η αρχική μονή του Αγίου Ανδρέα χτίστηκε πολύ παλιά σε μια από τις πλέον απομονωμένες ακτές του Μιραμπέλου, κοντά στο Φινοκαλιά. Σήμερα το παλιό μοναστήρι δεν υπάρχει αλλά έχει κτιστεί η μικρή μεταγενέστερη εκκλησία του Αγίου Ανδρέα που λειτουργεί ως ερημητήριο.
Η μονή Κρεμαστών ή Κρεμαστής βρίσκεται νότια της Νεάπολης, πάνω στον δρόμο που οδηγεί στο χωριό Βρύσες και σε μεγάλο ύψος με θέα τη Νεάπολη. Κτισμένη με φρουριακή αρχιτεκτονική σε απότομη και κατάφυτη βουνοπλαγιά του όρους Καβαλαρά, δίνει την εντύπωση ότι κρέμεται, ένα φαινόμενο στο οποίο οφείλει το όνομα της.
Ναός Αγίας Άννας στη Φουρνή 
Ο ναός της Αγίας Άννας στη Φουρνή είναι μονόχωρος τοιχογραφημένος ναός με βορειοανατολική κατεύθυνση (στα πρότυπα των Καθολικών ναών) που χρονολογείται στο τέλος του 14ου ή στις αρχές του 15ου αιώνα. Εντυπωσιάζει το εξωτερικό τμήμα του ιερού με το πεντάλοβο παράθυρο, το οποίο δεν απαντάται αλλού στην Κρήτη.
Ένα από τα πιο διάσημα Bυζαντινά μνημεία της Kρήτης (13ος - 14ος αι.) βρίσκεται στο "Λογάρι", 1 χλμ ανατολικά της Kριτσάς. Είναι τρίκλιτος ναός, με τρούλο στο κεντρικό κλίτος της Παναγίας. Το βόρειο κλίτος είναι του Αγίου Αντωνίου και το νότιο της Αγίας Άννας. Τα κλίτη ιδρύθηκαν σε διαφορετικές περιόδους.
