Μινωική
Εποχή

Ο σημαντικότερος από τους πολλούς τάφους που έχουν βρεθεί στην ευρύτερη περιοχή του Αποδούλου είναι ο θολωτός τάφος βρίσκεται στη θέση Σοποτάκια με είσοδο-δρόμο μήκους 7 μέτρων και θάλαμο με διάμετρο 3,1μ.. Εντός του τάφου βρέθηκαν τρεις λάρνακες (1380-1200 π.Χ.).

Μια ιδιαίτερη Μινωική αγροικία με ελλειψοειδές σχήμα έχει εντοπιστεί στη θέση Σουβλωτό Μουρί, κοντά στο Χαμέζι Σητείας. Η αγροικία ανασκάφηκε το 1902 από τον Ξανθουδίδη και το σχήμα της αποτέλεσε αντικείμενο μελέτης από τους αρχαιολόγους.

Στο Καστέλλι Πεδιάδος βλέπουμε ίχνη οικισμού που ήκμασε τα Μινωικά χρόνια. Στον αρχαιολογικό χώρο βρέθηκαν ίχνη από τη Νεολιθική Περίοδο. Ο Νεοανακτορικός οικισμός του Καστελλίου είχε αναπτυχθεί γύρω από ένα κεντρικό διώροφο κτίριο μνημειακών διαστάσεων και επιμελημένης κατασκευής.

Η μινωική έπαυλη της Άνω Ζάκρου εντοπίστηκε το 1965 από τον Ν. Πλάτωνα και τον Ι. Σακελλαράκη. Ήταν αγροτική έπαυλη με πλήρεις εγκαταστάσεις για παραγωγή οίνου, πολύ παρόμοιες με τις σημερινές, και μεγάλους πίθους για το κρασί. Το πιεστήριο εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Σητείας.

Λίγο ανατολικά πριν το παραθαλάσσιο χωριό Μύρτος Ιεράπετρας, σε ένα χαμηλό λόφο πάνω από την ανατολική όχθη του Κρυγιού Ποταμού (κρύου) βρίσκεται ο όχι τόσο γνωστός Μινωικός οικισμός Πύργος. Σε προνομιακή θέση με θέα στη θάλασσα από νότια και τα δασωμένα βουνά της Δίκτης στα βόρεια του επιλέχτηκε από τους Μινωίτες για εγκατάσταση.

Στη θέση Ρίζα κοντά στα Αχλάδια Σητείας έχει εντοπιστεί το 1952 από τον Ν. Πλάτων μινωική αγρέπαυλη (1600-1550πΧ). Το κτίσμα καταλαμβάνει έκταση 270 τμ και αποτελείται από 12 διαμερίσματα με κύρια είσοδο στα ανατολικά, αίθουσα υποδοχής, μαγειρείο, αποθήκες και πιθανώς στάβλο.

Το Μινωικό μέγαρο στο Σκλαβόκαμπο ανακαλύφθηκε τυχαία το 1930, κατά τη κατασκευή του κεντρικού δρόμου προς Ανώγεια και μέρος του καταστράφηκε από τα έργα. Είναι ένα πολυώροφο κτίριο με κεντρική αίθουσα, όπου βρέθηκε πήλινο κεφάλι βοδιού, ένα αγγείο της Υστερομινωικής ΙΒ περιόδου και ένα λίθινο ρυτό. Το κτήριο είχε τουλάχιστον 17 δωμάτια.

Στο Γερόκαμπο (Ιερός Κάμπος) δυτικά του Λέντα εντοπίστηκαν το 1959 τρεις θολωτοί τάφοι, με τον μεγαλύτερο (διαμέτρου 5.10m) συλημένο και άδειο. Μπροστά στην είσοδο υπήρχε προθάλαμος γεμάτος οστά ανθρώπων και ζώων, κάρβουνα και κύπελλα. Σε δεύτερο τάφο βρέθηκαν ειδώλια, ξιφίδια, αγγεία, σφραγίδες και χάντρες.